‘Ik heb twee weken geleden vertelt aan mijn vrouw dat ik ook op mannen val’. Ik sta in het Martin Luther Kingpark in Amsterdam, terwijl de Pride Walk zich zojuist in beweging zet op weg naar de Dam. De man, die zich aan mij voorstelt als Joost, kijkt me aan met een mengeling van trots en bezorgdheid. ‘Ik heb geen idee hoe dit verder afloopt, maar het voelt toch zo goed dat ik dit eindelijk heb verteld’, voegt hij eraan toe.
Robbert Nijziel is Bi+ coach voor mannen. Eind 2020 introduceerde hij zijn 8 stappenmodel, waar hij in zijn coachpraktijk mee werkt. Dit ervaringsmodel kan jou inspiratie geven voor hoe je jouw bi+ zijn een plek geeft in alle relaties in je leven. Deze blog gaat over de derde stap in zijn model.
In mijn vorige blog ‘Probeer het eens uit’, heb ik je uitgedaagd om het ‘gewoon’ eens uit te proberen en te ervaren hoe dat is. Als je in een relatie zit, is dat niet altijd even gemakkelijk. Bij veel mannen komt er dan ook een moment dat je wilt vertellen dat je ook gevoelens hebt voor mannen.
Moet ik het wel vertellen? Dit is een vraag die ik van veel mannen hoor als ze erachter komen dat ze ook (seksuele) gevoelens hebben voor mannen. Deze vraag wordt nog belangrijker na een geslaagde (seks-)date met een man. Zeker als deze ervaring je verlangen verder aanwakkert. Dit is een onderwerp waarmee ik 15 jaar geleden zelf ook heb geworsteld in de liefdesrelatie die ik toen had. Uiteindelijk heb ik ervoor gekozen om bij de start van een nieuwe liefdesrelatie open te zijn over mijn biseksualiteit. Deze blog put uit ervaringen van mannen die ik de afgelopen vijftien jaar heb ontmoet privé of in mijn praktijk en uit een groot onderzoek* dat onder circa 80 stellen is gehouden, waarvan de man ook gevoelens kreeg voor andere mannen. Ik geef je overwegingen om het wel of niet te vertellen, levensgebeurtenissen die vaak aanleiding zijn om het te vertellen. Daarnaast zet ik op een rij welke consequenties het vertellen kan hebben voor je huwelijk of je relatie. Ik richt mij voornamelijk op mannen in mijn praktijk, maar iedereen kan met hetzelfde probleem worstelen. Dus mannen kun je hieronder ook door elk gender vervangen.
De onthulling Hoe ga je om met je biseksualiteit? Vertel je het of word je ontdekt? Biseksualiteit in relaties kan op verschillende manieren aan het licht komen.
1. Je vertelt het vrijwillig
2. Je vertelt het onder druk van vragen van je partner
3. Je geheim wordt ontdekt door bewijs in mails, chatberichten of in de 4. browsergeschiedenis van je laptop; je wordt hiermee ge, waarop je toegeeft ook seksuele gevoelens en verlangens voor mannen te hebben
4. Je vertelt het, omdat je niet anders kan (bijvoorbeeld doordat je een geslachtsziekte oploopt of gechanteerd wordt)
5. Je partner wordt ingelicht door een ander en dan vertel je het ‘vrijwillig’
6. Je partner wordt ingelicht in de aanwezigheid van een ander persoon – vaak een professional – na jaren van ontkenning of ze krijgt bevestiging van haar vermoedens, maar jij blijft ontkennen
7. Je partner ontdekt jou, tijdens seksuele handelingen met een man.
8. Of op nog weer een andere manier
De impact Hou er rekening mee dat wanneer je partner ontdekt dat je ook op mannen valt, dit een hele andere impact op je relatie heeft dan wanneer je dit zelf vertelt. Natuurlijk: als je het vertelt aan je partner zal ze vaak schrikken, boos of verdrietig worden, teleurgesteld zijn en verward. Als het voor haar als een verrassing komt is dat niet meer dan logisch. Wanneer je vrouw het echter zelf ontdekt, heeft dit een grotere impact op jullie onderlinge vertrouwen. Vergelijk dit maar met het ontdekken van vreemdgaan. Ontdekken maakt het veel gecompliceerder en heeft veel meer impact dan wanneer je het zelf vertelt.
Waarom vertellen? Maar waarom zou je het zelf vertellen? Het is veilig als niemand het weet, het geeft ook een gevoel van controle, je wilt je partner geen pijn doen of je weet dat je partner het afkeurt. Cijfers uit onderzoek* geven inzicht in de redenen om het niet te vertellen: 40% van de mannen wil zijn partner geen pijn doen, 18% geeft aan dat het de relatie ernstig zou schaden, 11% schaamt zich voor zijn biseksuele gevoelens of daden. Daarnaast zijn er andere argumenten zoals ‘het is mijn zaak, anderen hoeven er niets van te weten’ en ‘het is alleen maar seks en geen liefde’ en ‘het wordt toch niet getolereerd in mijn familie of deze maatschappij’.
Omgaan met de spanning Veel biseksuele mannen worden van binnen in tweeën gescheurd. In elke biseksuele man zitten namelijk twee seksuele – maatschappelijk genormeerde – identiteiten: de heteroseksueel en de homoseksueel. Veel biseksuele mannen ervaren deze twee mannen in zichzelf als twee verschillende persoonlijkheden met bijbehorende gedrag en gevoelens. En dat is niet zo gek in een maatschappij waarin je óf hetero bent óf homo met alle culturele normen en waarden die bij zo’n identiteit horen. Omdat mannen die in een relatie zitten niet willen vreemdgaan, lossen mannen hun biseksuele verlangens op door bijvoorbeeld pornografie of ze beelden zich in seks te hebben met een andere man, terwijl ze seks hebben met hun partner. Ook zoeken mannen online opwinding met mannen, zonder dat er gezamenlijk wederzijds fysiek contact ontstaat. Vaak blijken deze vormen van verbeelding of online seks uiteindelijk niet voldoende. En wordt in het geheim de stap gezet naar fysiek seksueel contact met een man. Voor veel mannen is vreemdgaan en online seks een manier om hun biseksualiteit geheim te houden en helpt het om de relatie te redden. Simpelweg omdat gedacht wordt dat de consequenties als het uitkomt erger zijn. Elke man maakt deze afweging vaak in zijn eigen hoofd of als hij geluk heeft, bespreekt dit in vertrouwen met een goede vriend of vriendin.
Vier logische momenten waarop het vaak uitkomt Het onderdrukken van delen van jezelf kost veel energie. Je kunt dit vergelijken met een bal die je onder water drukt. Je voelt continu de bal die omhoog wil: je kan en mag niet verslappen! Op een gegeven moment merk je niet eens meer dat je onder spanning staat. Je raakt er aan gewend. Voor veel mannen komt er een moment waarop ze er niet meer omheen kunnen. In de praktijk zijn er vaak vier momenten aan te wijzen, waarop een man zijn biseksualiteit besluit open te gooien, namelijk bij de geboorte van kinderen, tijdens een ‘mid-life’ crisis of burn-out, het overlijden van een ouder of wanneer de kinderen het huis uit zijn.
Consequenties voor de relatie Natuurlijk kunnen de consequenties voor elke relatie anders zijn. Ongeveer een derde van de stellen gaat snel uit elkaar*, omdat de man een minnaar heeft of wil leven als homoseksueel of de hetero seksuele partner het gedrag van haar man niet kan tolereren, niet wil toestaan dat haar man er iets mee doet of strikt monogaam wil leven. Een derde van de stellen blijft vaak twee tot drie jaar bij elkaar om alternatieven te onderzoeken, maar gaat uiteindelijk toch uit elkaar. De overige 33% herdefinieert de relatie of het huwelijk en kiest samen voor een koersverandering. Van deze laatste groep gaat alsnog de helft uiteindelijk uit elkaar en de ander helft blijft bij elkaar in een opnieuw gedefinieerde relatie. De onderlinge relatie en verstandhouding tussen beide partners blijft bij deze laatste groep vaak ook heel erg sterk, ook al gaat de relatie uiteindelijk voorbij. Een ander onderzoek* laat zien dat 55% van de mannen zich opnieuw committeert aan de relatie met zijn partner. 35% van deze mannen doet dat toch weer monogaam, 45% van deze mannen gaan vreemd met andere mannen, zonder dat hun vrouw dit weet en 20% heeft seksueel contact met andere mannen, waarbij de partner dit weet en toestaat. Los van al deze cijfers is de kern dat elk stel eigen keuzes maakt en dat hier geen sprake is van goed of fout.
Als vertellen stapje voor stapje gaat Bij andere stellen is het hele proces naar openheid niet één gebeurtenis in de tijd, maar een reeks van kleinere gebeurtenissen, als onderdeel van een gezamenlijke ontdekkingstocht van beide partners door de tijd heen. Het gaat dan om bijvoorbeeld stapjes als
– mannen die erkennen mannen (erotisch) aantrekkelijk te vinden,
– het verlangen uiten om daar wat mee te doen,
– mannen die de grenzen van hun seksuele identiteit met hun partners verkennen,
– en expliciet praten over contacten met andere mannen en wat deze voor hem betekenen,
– vriendschappelijk en intiem contact met andere mannen, zonder seksueel contact (het uit Amerika overgewaaide ‘bromance’)
De manier waarop elke onthulling geuit wordt, heeft een kleinere impact op de relatie dan wanneer het in één keer wordt onthuld.
En als stellen besluiten bij elkaar te blijven Het is interessant om te vast te stellen waarom stellen besluiten om bij elkaar te blijven. En hiervoor zijn heel veel redenen. De waarden die het koppel belangrijk vindt, het niveau van betrokkenheid en emotionele commitment dat de biseksuele partner heeft voor zijn partner, de beschikbaarheid en mate van emotionele en sociale ondersteuning, de tevredenheid van de partner met de relatie, de communicatie tussen de partners onderling, de aanwezigheid van andere relatie-issues of stress-factoren, de relatiegeschiedenis van beide partners, de homo-of bifobie van elke partner, de kwaliteit van de seksuele relatie en de mate waarin de biseksuele partner zijn biseksuele verlangens heeft laten zien of verborgen gehouden voor de ander hebben allemaal invloed op of de relatie in stand blijft of niet.
Wel zelf, maar niet alleen Als je ervoor kiest, zul je het zelf moeten vertellen. Wat je ook doet en welke overwegingen je ook hebt, wil je hierover in gesprek met mij of andere mannen, kijk dan op biplus.nl of neem contact met me op. Weet: je staat er niet alleen voor.
Noot van de redactie:Robbert heeft het in deze blog over bi mannen en biseksualiteit omdat hij in zijn praktijk vooral mannen tegenkomt die deze woorden gebruiken om hun situatie aan te duiden. Bi+ is de verzamelterm voor iedereen die op meer dan één geslacht of gender valt. ‘Bi’ en ‘biseksualiteit’ worden veelal ingezet om een identiteit aan te duiden. De definitie van ‘bi’ en ‘biseksualiteit’ is wisselend. Vaak worden deze woorden begrepen als 50/50 – m/v, maar in de praktijk ligt het zelden zo scherp.
Robbert Nijziel is Bi+ coach voor mannen. Eind 2020 introduceerde hij zijn 8 stappenmodel, waar hij in zijn coachpraktijk mee werkt. Dit ervaringsmodel kan jou inspiratie geven voor hoe je jouw bi+ zijn een plek geeft in alle relaties in je leven.Deze blog gaat over de tweede stap in zijn model. Wil je de waarde ontdekken van seksuele verlangens, fantasieën en schaamte en wil je ontdekken wat je écht verlangt en bloedeerlijk worden naar jezelf, lees dan de eerste twee blogs.
Nu is het tijd voor actie! Experimenteren en uitproberen. Ben je benieuwd naar ervaringen van andere mannen en wat er allemaal mogelijk is, wat je kan tegenkomen en ook hoe leuk het kan zijn, lees dan deze blog.
Twijfels over je biseksualiteit? Ervaar het! Veel bi mannen die ik tegenkom zeggen dat ze eigenlijk niet weten of biseksualiteit het missende puzzelstuk is in hun leven. En dat is heel begrijpelijk. Er is nieuwsgierigheid, er is misschien zelfs al een flirt of een spannende gebeurtenis in het verleden geweest die ze niet loslaat. Of ze kijken ook naar mannen als ze met hun vrouw door een winkelstraat lopen. Voor mannen die weten dat ze biseksueel zijn, maar nog niet de ervaring hebben, heb ik een eenvoudige tip: probeer het gewoon eens uit.
Sommigen weten het, zonder ooit met een man seks te hebben gehad En tegelijkertijd zijn er ook stromingen die uitgaan van de volgende stelling: seksuele oriëntatie wordt bepaald door aantrekking, niet door gedrag. Veel hetero jongens wisten waarschijnlijk wel dat ze tot meisjes aangetrokken werden voordat ze in het écht een meisje hebben gekust of mee hebben gevreeën. Zo geldt dit ook voor homomannen. Geldt dit dan ook niet voor bi mannen? Ja, zo ken ik meerdere mannen die hun vrouw verteld hebben dat ze biseksueel zijn, zonder dat ze ook maar zelf met een man gezoend of gevreeën hebben.
Je denkt al snel aan uitproberen van seks met een andere man Bij het uitproberen en experimenteren met biseksualiteit denkt een man vaak aan seks met een andere man. En dat is natuurlijk niet vreemd. De eerste keer zoenen met een man wordt door de meeste bi mannen als bijzonder ervaren. Anderen moeten er niks van weten, omdat ze vooral benieuwd zijn naar het aanraken of pijpen van een andere pik. De eerste keer een andere man neuken of geneukt worden door een man is weer van een hele andere orde. Niet alle bi mannen hebben daar evenveel interesse in.
De eerste keer seks met een andere man is spannend Dat hoef ik je niet te vertellen. Sommige mannen duiken er meteen vol in; andere zijn voorzichtiger en komen minder makkelijk in beweging. Het ligt niet zozeer aan het aanbod. Op de meest bekende apps is elke vorm van seks in ruime mate voorradig. Waar het om gaat is wat je wilt ervaren, met wat voor persoon en welke eisen en verwachtingen heb je daarbij. Dit is vaak niet eenvoudig. En tegelijkertijd met het steeds verder weer openstellen van Nederland komen alle mogelijkheden de komende periode weer beschikbaar.
Er is echter meer, veel meer! Veel mannen die ik spreek verlangen naar intimiteit met een andere man. Maar wat is dat precies? En hoe kun je dat dan uitproberen en daarmee experimenteren? Intimiteit is een ervaring van verbondenheid tussen mannen. Het gaat over je veilig en geborgen voelen bij een andere man. En dat je je gedachten, gevoelens, behoeften en verlangens met elkaar kan delen, zonder deze te censureren. Deze verbondenheid kan sociaal, fysiek, emotioneel, seksueel of spiritueel zijn. Mensen kunnen niet zonder intimiteit. Intimiteit gaat over contact op de grens.
Daan (38 jaar) beschrijft zijn beleving van seksuele intimiteit met een andere man op een hele treffende wijze: “Ik lag naakt op bed. Nu ging het gebeuren. De afspraak was om seks te hebben, maar wel in mijn tempo en tot de grens waar ik wilde gaan. Daardoor was het veilig en ook hartstikke spannend. Het moment dat hij mij ging zoenen, ging er een zindering door me heen. M’n hele lijf sloeg aan. Hij stopte even en vroeg me: ‘ben jij ok?’ Dat hij zich even afstemde op mij vond ik fijn en ik vertelde wat deze 1e aanraking met me deed. Gewoon zoals ik het voelde. Hij luisterde en keek me aan. Man, wat voelde ik me op dat moment veilig en verbonden met hem. En zo gingen we stapje voor stapje. Ik had een geweldige avond met een man die mij met aandacht en met zorg inwijdde in de mannenliefde. Omdat we vooraf de grens hadden afgesproken dat er niets zou gebeuren tegen mijn wil, kon ik me in deze afgesproken ruimte veilig én vrij voelen. Ik ontspande en kon genieten. Op een gegeven moment voelde ik me zo vrij en veilig, dat ik het initiatief begin te nemen. Ik merkte dat dit ook wat met hem deed. ‘Ben jij ok?’, vroeg ik. Hij lachte en ik barste ook in lachen uit. Wat heerlijk om je zo vrij en intens verbonden te voelen met een man.”
Lees hier de voorbeelden van mannen die andere vormen van intimiteit hebben uitgeprobeerd en ervaren:
“Ik heb me aangesloten bij de Kringen in een groep met 8 mannen: homo’s, bi-mannen en ook travestieten en drag-queens. Echt een leuke groep. Vorig jaar zijn we samen naar Dunez gegaan; een gay-camping. Ik merk dat samenzijn met mannen die op mannen vallen of in ieder geval geen hetero zijn me een gevoel van verbondenheid geeft. Van mannen onder elkaar. Ik heb me nog nooit zo vrij in mijn bi-zijn gevoeld als tijdens het feest op zaterdagavond en de Karaoke wedstrijd die we hebben gedaan. Dansen, zingen en lol maken. Gewoon genieten van elkaar en het leven. Hoe simpel kan het zijn?” Thomas (47 jaar) over sociale intimiteit.
Ricardo (32 jaar) ging voor het eerst op mannenweekend en deelt zijn ervaring met fysieke intimiteit: “We hebben een zweet-hut gedaan samen: een oud sjamanistisch ritueel. Op een gegeven moment lag in de hut, in het donker met de warme stoom en hitte naakt lepeltje lepeltje met een andere man. Het voelde compleet oké en ik wist niet hoe ik het had. Ik heb me nog nooit zo verbonden gevoeld met een groep mannen als op dat weekend.”
Douwe (51 jaar) was aanwezig bij een ‘Men by the Fire’, georganiseerd door Bi+ Nederland en was blij verrast. Een mooi voorbeeld van emotionele intimiteit: “Ik kreeg gewoon de tijd om te vertellen aan vier andere bi-mannen wat ik lastig vind en waarmee ik worstel. Mijn frustratie en ook waar ik bang voor ben. Ik ben niet zo’n prater. Grappig als je 15 minuten de tijd hebt, dat ik vanzelf ga praten. En rustig de tijd had om na te denken wat ik wilde zeggen. Zij luisterden, gaven terug ze hoorden in mijn verhaal, waar het hen raakte, waren nieuwsgierig naar wat erin mij omging en deelden hun wijsheid met mij. Ik kan me als biseksuele man best vaak alleen voelen, maar dat was op die avond helemaal niet het geval. Ik voelde me verbonden en het was haast intiem, omdat ik ze mee liet kijken naar iets wat heel kwetsbaar voor me is.”
Koud water vrees? In beweging komen is voor sommige mannen een kleine stap. Zeker als je single bent en niet in een relatie zit. Voor andere mannen kan het veel lastiger zijn, juist omdat ze in een relatie zitten en ook hun verlangens willen omzetten in experimenteren en uitproberen. Sommige mannen doen dat dan stiekem, anderen zijn er open over tegen hun vrouw. Maar ja, dat moet maar net kunnen en passen in de relatie die je als man en vrouw met elkaar hebt. Elke man maakt daarin zijn eigen keuze.
Er komt een moment dat je wilt vertellen dat je gevoelens hebt voor andere mannen aan de vrouw waarvan je houdt. Daarover gaat mijn volgende blog: ‘Ik vertel het’ .
Noot van de redactie:Robbert heeft het in deze blog over bi mannen en biseksualiteit omdat hij in zijn praktijk vooral mannen tegenkomt die deze woorden gebruiken om hun situatie aan te duiden. Bi+ is de verzamelterm voor iedereen die op meer dan één geslacht of gender valt. ‘Bi’ en ‘biseksualiteit’ worden veelal ingezet om een identiteit aan te duiden. De definitie van ‘bi’ en ‘biseksualiteit’ is wisselend. Vaak worden deze woorden begrepen als 50/50 – m/v, maar in de praktijk ligt het zelden zo scherp.
Op vrijdagavond 18 juni organiseert de jongerentak van Bi+ Nederland een leuke, interactieve kennismakingsavond voor bi+ jongeren (t/m 25 jaar). Of je nou al jaren actief bent in de bi+ gemeenschap of net komt kijken als ‘newbi’, wees welkom om anderen te leren kennen op een laagdrempelige manier.
Bij Bi+ Jong! willen we graag bi+ jongeren met elkaar verbinden door leuke bijeenkomsten te organiseren, van een pubquiz tot een danceparty, en als het weer kan ook weer offline te meeten. Maar nu eerst op 18 juni een kennismaking en een ‘to bi or not to bi’ quiz van 19:30-21:00 via Zoom.
Zoals je in mijn eerste stuk (link) kunt lezen ben ik een newbi van middelbare leeftijd. Ik had mijn coming out op mijn 49ste en ben aan het ontdekken wat dit voor mijzelf betekent. Ik had me voorgenomen om te schrijven over mijn zoektocht en om jou, lezer, daarin mee te nemen.
En hoe werkt dat bij mij? Nou, zelf er op uitgaan en ervaring opdoen vind ik spannend. Dan wil ik eerst meer weten. Dus ging ik maar eens op onderzoek uit. Ik praatte met mensen, ik deed mee met meetings en workshops, ik las boeken, keek films, video’s, luisterde podcasts. Er is zoveel te leren, zoveel waar ik nooit eerder stil bij stond. Ik zoog als een spons alles op. Maar soms is een volle spons verzadigd. Voor mij was al die nieuwe informatie even een tijd teveel.
Ik heb de spons weer leeg geknepen in een potje, en dat potje goed gesloten bewaard. Genoeg om later verder te onderzoeken.
In het potje zit onder andere een artikel over seksuele fluïditeit. Seksuele fluïditeit is het vermogen om, ongeacht de eigen seksuele oriëntatie, al dan niet tijdelijk, seksueel ontvankelijk te zijn voor personen die buiten die eigen seksuele oriëntatie vallen. Denk bijvoorbeeld aan de Amerikaanse actrice Anne Heche, die in de jaren 90, na eerder alleen relaties met mannen te hebben gehad, een relatie kreeg met de comédienne/presentatrice Ellen DeGeneres, en daarna weer met een man. Seksuele fluïditeit is een eigenschap die meer bij vrouwen voorkomt dan bij mannen, zo is onderzocht. Dat fascineert me. Hoezo, denk ik dan. Zou het kunnen dat mannen net zo fluïde zijn als vrouwen, maar dat dit in onderzoek nog niet goed naar voren komt? Zou het kunnen zijn dat mannen minder open zijn over hun fluïditeit? In onze mannenmaatschappij waarin de male gaze nog steeds alom aanwezig is, wordt minder verbaasd gedaan als twee vrouwen in een bar staan te zoenen, dan wanneer twee mannen dat doen. Om maar eens wat te noemen.
Maar daarover later meer. Wat in het potje zit…
Wat me ook fascineert, is hoe we allemaal geconditioneerd zijn in de man-vrouw rolpatronen van onze hetero normatieve maatschappij. Dit is iets wat me al van kinds af aan bezig houdt, waar ik toch ook mee worstel. Dat jongens alleen broeken dragen, maar meisjes ook jurken. Dat jongens stoer moeten zijn en meisjes lief. Dat als een jongen en een meisje verliefd op elkaar worden, ze trouwen en kinderen krijgen. Dat het niet mannelijk is om te twijfelen of je emoties te tonen, om zacht en zorgzaam te zijn, en niet vrouwelijk om stellig en doortastend, ambitieus en competitief te zijn. Ik ben het namelijk allemaal: stellig, twijfelend, doortastend, zacht, competitief, zorgzaam, emotioneel én ambitieus. En nog veel meer.
Het binaire man-vrouw denken als instrument voor onderdrukking.
Op het Instagram account van de queer activist Alok Vaid-Menon staat een razend interessant interview (link) met dr. Kyla Schuller, professor in Vrouwen-, Gender- en Seksualiteitsstudies aan de Rutgers University in New Brunswick, VS. Schuller schreef het boek ‘The Biopolitics of Feeling’ (link), en in dit interview legt ze haarfijn uit hoe 19e eeuwse rassenwetenschappers ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijk’ als een binaire tegenstelling definieerden, en hoe deze tegenstelling als een instrument diende voor witte overheersing.
Ja, dat lees je goed, Schuller betoogt dat de tegenstelling man-vrouw een racistisch construct is. Seksisme uit racisme. Die had ik ook niet zien aankomen.
In het kort is dit haar stelling:
In 1859 verscheen het boek ‘On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life’ van Charles Darwin. In het Nederlands: ‘Over het Ontstaan van Soorten door Natuurlijke Selectie, of het Behoud van Bevoordeelde Rassen in de Strijd om Leven’. De evolutietheorie van Darwin werd na het verschijnen van dit boek vrij snel algemeen aanvaard.
Goed om je te realiseren: dit was in de hoogtijdagen van de slavernij. Andere rassenwetenschappers en ook politici gingen met de theorie aan de haal op een manier die Darwin (waarschijnlijk?) helemaal niet bedoeld had.
Zij constateerden dat vooral in de westerse maatschappij een duidelijke onderscheid te zien is tussen man en vrouw en stelden dit onderscheid ook voor als een ideaal dat zo ver mogelijk diende te worden doorgevoerd. Een man is ratio en zijn rol is in de wereld. Een vrouw is gevoel en haar rol is thuis. Dat de witte mens als enige zo’n duidelijk aanwijsbaar onderscheid kent in tegenovergestelde mannelijke en vrouwelijke persoonlijkheids- en karaktereigenschappen, gedrag en rolpatronen werd gezien als een bewijs dat de witte mens de meest geëvolueerde mens is. De witte mens zou bovendien nog steeds verder door evolueren, terwijl de verschillende soorten gekleurde mens alle op een evolutionair doodlopende zijtak zouden zijn beland, waar ze zich niet verder ontwikkelen.
Door de witte mens op deze manier bovenaan de evolutionaire ladder te plaatsen, werd witte overheersing gelegitimeerd. Het binaire man-vrouw denken als instrument voor onderdrukking.
Om een paar redenen vind ik dit zo’n fascinerend stukje kennis.
Ik realiseer me dat het hele onderscheid tussen man en vrouw en hoe zij dienen te zijn en zich te gedragen, dus niets meer is dan een bedenksel, een construct, dat vooral bedoeld is om er voor te zorgen dat zij die invloed en macht hebben (lees: rijke witte cis gender hetero mannen) hun positie behouden. En als het maar een bedenksel is, dan is er eigenlijk helemaal geen norm, en dus ook geen afwijking. Dan is het dus oké om als man te twijfelen of je emoties te tonen, om zacht en zorgzaam te zijn, en dan is het oké om als vrouw stellig en doortastend, ambitieus en competitief te zijn.
Schullers stelling dat de tegenstelling man-vrouw een racistisch construct is, is voor mij een bevestiging in mijn overtuiging dat LHBTQIA+ emancipatie, feminisme, anti-racisme, ja álle emancipatie bewegingen samen moeten optrekken. Omdat de onderdrukking van de ene groep een middel voor de onderdrukking van de andere groep is.
En dat zelf er op uitgaan en ervaring opdoen? Vind ik nog steeds spannend. Maar dat ik oké ben zoals ik ben, met dat hele rijtje van hierboven, los van welk construct dan ook, helpt wel.
Op de afgelopen Bi+ Dag mocht ik, Sara Verlee, een workshop voor newbi’s verzorgen; mensen die net hun bi+ identiteit aan het (her)ontdekken zijn. Samen met een diverse groep van negentien mensen hebben we niet alleen struikelblokken in deze zoektocht gedeeld maar ook samen naar oplossingen en tips gezocht.
Deze is voor jou, newbi, als je niet weet hoe je andere bi+ mensen kan ontmoeten, hoe/of je het aan andere mensen vertelt, en als je misschien overweldigt bent door dit nieuwe deel van jezelf!
Hieronder volgen een paar tips, voortkomend uit de workshop en eigen ervaringen van deelnemers.
Lees/luister naar andere bi+ personen
Een goede start voor je ontdekkingstocht is rustig rondkijken naar andere bi+ personen die hun eigen verhaal delen. Luister naar podcasts, volg mensen op social media, en lees bi+ literatuur. Zo doet een deelnemer van de workshop, Janne de Vries*, een afstudeerproject over bi+ zichtbaarheid in Nederland, te volgen op het instagram-account @recognizeyourbi_s waar ook verhalen van andere bi+ mensen gedeeld worden. Andere tips van deelnemers zijn;
‘De Roze Kast’ in de bibliotheek Amsterdam, op het IHLIA plein
Savannah Bay, een boekenwinkel in Utrecht met een grote collectie aan queer literatuur
The Bi-ble, een collectie van essays samengesteld door Lauren Nickodemos en Ellen Desmond
ANNE+, een Nederlandse queer serie, te kijken op Netflix of NPO
BI BYE – de podcast over bi+ zijn in Nederland, te vinden op Spotify Zoek je community offline en online
Deelnemers benadrukten hoe belangrijk het gevoel van gemeenschap is voor hen. Eén van hen stelt over diens monoseksuele partner: “Die begrijpt het wel, maar kan nooit mijn ervaring als bi+ volledig begrijpen.” Dus kom uit je schulp en zoek andere bi+ mensen op! Volg Bi+ Nederland op Facebook en neem deel aan één van de maandelijkse meet-ups. Verder werden ook veel dating-apps aangeraden, onder andere Hinge, Okcupid, Zoe en HER
‘Coming out’ versus ‘coming into’
Natuurlijk hoef je niet meteen op dates of naar meet-ups te gaan, maar misschien wil je wel aan mensen in jouw omgeving vertellen dat je (misschien) bi+ bent.
Voor veel deelnemers was dit een struikelblok, vooral toen ze net achter hun oriëntatie kwamen. Sommigen waren bang voor eventuele stereotyperingen die aan bi+ zijn kleven of dat mensen hun niet zouden accepteren. Toch wilden veel deelnemers aan hun omgeving duidelijk maken dat ze bi+ zijn, en hiervoor werden verschillende manieren gesuggereerd.
Zo hadden sommige deelnemers voorkeur voor een rustig één-op-één gesprek. Een andere deelnemer benadrukt in zo’n gesprek vooral hun nieuwe liefde en hoe blij die is met hen, waardoor hun ‘coming-out’ niet heel centraal staat. Daarnaast vergeleek iemand anders praten over hun oriëntatie met hoe die een jaar eerder erover praatte; “Toen ik het de eerste keer aan een vriend vertelde, moest ik echt huilen, maar nu is het veel makkelijker om erover te praten”. Ook helpt het praten erover om andere bi+ personen ruimte te geven, en zichtbaarheid te creeëren.
Maar weet dat een (formele) coming-out niet hoeft, dat je het niet met iedereen hoeft te delen, en dat je geen label hoeft te kiezen. Uiteindelijk kan je je bi+ zijn zien als een leuke ontdekking over jezelf, iets om te verkennen!
Van mijzelf dan ook de tip om het vooral rustig aan te doen, ik spreek zelf altijd meer van een ‘coming-into’. Dat je went aan dit nieuwe deel van jezelf en de tijd neemt om je gevoelens hierover uit te zoeken.
Een (formele) coming-out lijkt soms nodig in een heteronormatieve en monoseksuele maatschappij, of om de zichtbaarheid van bi+ mensen te vergroten, maar dit is uiteindelijk je eigen beslissing.
Ik hoop dat je met dit lijstje een beetje op weg kan, en dat je jouw ‘newbi’ status vooral als iets positiefs en bevrijdend beschouwd. Waar wacht je nog op? Neem de volgende stap en ontdek!
