Update: ten tijde van publicatie van dit bericht/document gaven de cijfers uit onderzoek reden om uit te gaan van ongeveer 1 miljoen bi+ mensen in Nederland. Uit cijfers in de Veiligheidsmonitor van 11 oktober 2024 van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat we uit kunnen gaan van 1,7 miljoen bi+ mensen in Nederland.
In de aanloop naar de Gemeenteraadsverkiezigen 2022 geeft Bi+ Nederland aandacht aan vier kandidaten uit het hele land die open zijn over hun bi+ oriëntatie en deze ook zien als onderdeel van hun politieke werk. In deze miniserie lees je over hun achtergrond, hun drijfveren, de successen waar ze trots op zijn en hoe bi+, volgens ieder van hen, ook een politiek thema is. Daarnaast vertellen ze wat ze de komende periode willen bereiken in de politiek als ze worden gekozen op 16 maart.
Door Esther Wouters & Jantine van Lisdonk
Bi+ lokale verkiezingskandidaten: Stephanie Eveline Waal (die/diens | hen/hun)
Stephanie Eveline Waal staat op nummer 15 op de kandidatenlijst van de Haagse Stadspartij in de gemeente Den Haag. Hen is een 24-jarige masterstudent politieke economie en internationale betrekkingen.
Wat zijn je drijfveren om je in te zetten voor de lokale politiek?
‘Ik kom uit een voornamelijk wit en best wel bekakt dorp. Op mijn 17e verhuisde ik naar Den Haag om European Studies te studeren aan de Haagse Hogeschool en kwam dus in een hele internationale en diverse omgeving terecht. Ik vond het heel tof om te leren over al die verschillende culturen en met mensen in aanraking te komen die hele andere ideeën over de wereld hadden dan ik. Die diversiteit vind ik heel bijzonder en is in mijn ogen kenmerkend voor Den Haag. Zulke diversiteit wil ik dus vieren en stimuleren. Toch zijn er partijen die vijandigheid en verdeeldheid tussen mensen proberen te creëren. Ik wil mensen juist verbinden, want verbinding maakt ons sterker. Ik wil ook dat iedereen en zeker ook mensen in zogenaamde ‘achterstandswijken’ gehoord, gezien en geholpen worden.
Met welke thema’s houd je je bezig?
Ik focus me met name op gendergerelateerd geweld, femicide en anti-lhbti+ geweld — en dus lhbti+ en vrouwenemancipatie. In mijn ogen kun je zulk geweld niet bestrijden zonder ook andere vormen van onderdrukking en marginalisering, zoals racisme en armoede, te bestrijden. In de verkiezingen vind ik het belangrijk dat biseksuele en non-binaire personen zichtbaarder worden — of eigenlijk ook gewoon trans personen in het algemeen.
Vaak stopt aandacht voor de lhbti+ gemeenschap bij de L en de H. Zo ging het tijdens de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen bijvoorbeeld over homoseksuele mannen die geen bloed mochten doneren, terwijl heel veel bi+ mannen hier ook mee te maken hebben. Wat betreft seksueel geweld is er ook weinig erkenning voor het feit dat bi+ vrouwen hier vaker, of op andere manieren, mee te maken krijgen dan heteroseksuele en Lesbische vrouwen. Het is die onzichtbaarheid die maakt dat ik er nu echt voor wil gaan staan, als iemand die zelf biseksueel én non-binair is. Onze belangen moeten ook echt behartigd worden. Ik zie anti-lhbti+ geweld eigenlijk ook als een vorm van gendergerelateerd geweld. Echter wordt er nog te weinig bij stilgestaan dat lhbti+ mensen daar allemaal op een andere manier mee te maken krijgen.
Verder denk ik ook aan mentale gezondheid: zijn er voldoende plekken waar biseksuele personen naar toe kunnen die in de knoop zitten met zichzelf vanwege hun biseksualiteit? De politiek kan helpen om voldoende aanspreekpunten op te zetten en te zorgen dat er voldoende organisaties voor bi+ mensen zijn.
Wat doet jouw partij specifiek voor lhbti+ en bi+?
De Haagse Stadspartij wil meer voorlichting, diversiteitstrainingen, en campagnes inzetten. Deze kunnen gericht zijn op burgers, maar vooral ook op wetshandhavers die in direct contact staan met burgers (i.e., politie). Dit zijn goede momenten om mensen erop te wijzen dat er naast homofobie ook bifobie is, en dat non-binaire mensen ook met transfobie te maken krijgen. Ook willen we dat gendergerelateerd geweld en anti-lhbti+ geweld als zodanig geregistreerd worden, en dat onderzoek wordt ingesteld om in kaart te brengen hoe vaak en waar het gebeurt in Den Haag. Als we weten wie er mee te maken krijgt en op welke plekken of in welke situaties, dan kunnen we het beter aanpakken.
‘Ik focus me op gendergerelateerd geweld, femicide en anti-lhbti+ geweld —dus lhbti+ en vrouwenemancipatie. In mijn ogen kun je zulk geweld niet bestrijden zonder ook andere soorten onderdrukking en marginalisering, zoals racisme en armoede, te bestrijden.’
In Nederland zijn 1 miljoen mensen bi+. Is er enig bewustzijn over die groep in de politiek?
Bi+ mensen zijn in veel landen de grootste groep onder de lhbti+ paraplu, en toch hebben we veelal de minste organisaties en financiering. De aandacht in de politiek lijkt vaak meer op lesbiennes en homo’s te liggen, wij zijn een soort afterthought. Terwijl wij ook te maken krijgen met homofobie, en daar bovenop ook nog eens met bifobie. Daar moeten we meer aandacht voor vragen.
In Nederland zijn bi+ mensen ook de grootste groep onder de lhbti+ paraplu. Dat betekent niet dat ze allemaal open en zichtbaar zijn.
Ik vind dat heel spijtig. Tijdens de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen volgde ik een aantal kandidaten die bi+ zijn. Er werd echter vaker beroep gedaan op hun homoseksuele medekandidaten dan op hen wanneer het over lhbti+ kwesties ging. Het leek soms bijna alsof ze niet echt als LHBTI+ gezien werden. Ik dacht dan: “Hey, maar wij zijn ook een deel van de groep waar je het over hebt, mogen wij ook een stem hebben in dit gesprek?” Ik heb het idee dat homoseksuele mannen en lesbische vrouwen zich vaker durven te profileren met hun lhbti+ identiteit. Ze ownen het meer. Het kan zijn dat bi+ personen het minder durven, of denken dat hun biseksualiteit niet relevant genoeg is.
Jij bent zelf open. Hoe reageert jouw partij daarop?
Heel goed. Veel mensen die betrokken zijn bij onze partij zijn Queer, one way or the other. We hebben ook verschillende genderqueer kandidaten. Al jaren is inclusie bij echt de norm bij de Haagse Stadspartij. Het is geen bijzondere service, maar een norm; iets dat we gewoon doen omdat dat is hoe je met anderen om zou moeten gaan. We zijn allemaal heel open-minded en willen graag van elkaar en anderen leren.
Wat betekent queer voor jou?
Ik wist op mijn 12e al dat ik bi was, als in dat ik meisjes ook interessant vond. Ik had alleen het woord er nog niet echt voor. Op de middelbare school werd ik door klasgenoten als lesbisch ge-out, en daar ben ik toen ook om gepest. Het frustreerde me. Naast dat het pesten zelf natuurlijk heel naar was, dacht ik ook: “Als je me dan toch pest, doe het dan tenminste nog voor het goede! Ik ben niet eens lesbisch!” Er is veel stigma over bi en non-binaire mensen. Ik ben lang voorzichtig geweest om me te uiten, omdat ik zowel in hetero als queer spaces merkte dat er veel vooroordelen zijn als je biseksueel bent, en zeker als je meer femme bent. Sinds ik in Den Haag woon en hier studeer, ben ik er meer open, trots en schaamtelozer over dat ik bi ben.
Wat zou je bi+ en queer mensen willen meegeven?
Schaam je niet. Weet dat je recht hebt op queer spaces en om daar te zijn. Je hebt recht op een gemeenschap, steun en begrip. Je hoeft je biseksualiteit aan niemand te bewijzen —dat was voor mij een belangrijke les. Je bent nog steeds even bi, ook al ben je in een relatie met iemand van de andere sekse. En biseksualiteit kan er verschillend uit zien voor andere mensen. Laat hoe jij jezelf ziet niet beïnvloeden door de ideeën die andere mensen over biseksualiteit hebben. Het is een label om een naam te geven aan jouw ervaringen en manier van liefhebben. Het is niet een hokje waar jij jezelf in moet wurmen om in te passen, dat is niet hoe het werkt. Je mag zelf invulling geven aan jouw eigen biseksualiteit, en je mag trots zijn op wie je bent – inclusief je biseksualiteit!
Op 16 maart 2022 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Op 14 en 15 maart zijn al enkele stembureaus in elke gemeente open. Meer weten hoe de politieke partijen in jouw gemeente denken over LHBTI-kwesties en welke kandidaten LHBTI zijn of zich hiervoor inzetten? Check dan RainbowVote.