Trigger warning: zelfdoding. Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand, bel dan gratis en anoniem 113 of 0800-113 voor hulp.
“Maar jij vraagt er ook wel een beetje om”
Dit is een reactie die ik regelmatig krijg zodra ik aangeef dat ik iemands geplaag even niet leuk meer vind. Ik weet heel scherp wanneer plagen pesten wordt, zeker omdat ik mijn gehele jaar in de brugklas gepest werd. Dit ‘geplaag’ ging nog verder in de jaren na mijn klaswisseling.
Het is belangrijk dat we het hebben over pesten. Onlangs verscheen op 3doc een documentaire over Maryana die, na het jarenlange gepest door andere kinderen, uit het leven is gestapt. Maryana wordt omschreven als creatief, zelfverzekerd, en vooral als heel erg zichzelf. En deze zelfkennis uitte zich ook in een coming-out; Maryana identificeerde zich als biseksueel. Haar coming-out deelde ze met haar familie en op haar persoonlijke instagram schreef ze erover: “ik ben gisteren eindelijk bij mijn familie uitgekomen als biseksueel en dat mag iedereen weten dus bij deze hallo iedereen ik ben Maryana en ik ben bi.” Op het raam van haar kamer hangen nog steeds de Pride vlag en de bi vlag.
Foto’s van Maryana met verschillende outfits én haarkleuren komen voorbij in de documentaire, samen met Tiktok filmpjes waarop ze liedjes uitbeeldt. Het beeld beaamt wat veel vrienden en familie zeggen: Maryana had twee kanten. Ze kon heel vrolijk zijn maar ook neerslachtig en teruggetrokken. Op haar social media kreeg ze een constante stroom van haatberichten, en ze werd opgewacht op haar route van en naar school. Toen ze de stap nam om hulp te zoeken, stond ze op een wachtlijst. Uiteindelijk heeft Maryana, na het eindeloze pesten, een einde aan haar leven gemaakt.
Niemand vraagt erom om gepest te worden. Als je dit leest, wil ik je dit op het hart drukken; het is niet jouw schuld en het wordt beter. Deze zinnen vond ik vroeger afgezaagd en niet behulpzaam, maar nu ik wat ouder ben, weet ik – hoe afgezaagd dan ook – dat het klopt. Mijn ervaring met pesten heeft blijvend effect gehad op mijn zelfbeeld, mijn sociale ontwikkeling, en mijn gemoedstoestand. Ik voelde me jaren een vreemde eend in de bijt, alsof ik van een andere planeet kwam. Er was alleen nog niet veel social mediabereik toen ik mij als puber in mijn kamer terugtrok van een lange dag, een schrale troost. Ik keek uit naar de dag dat ik weg kon uit het kleine plattelandsstadje waarin ik opgroeide, weg naar de ‘grote stad’. Daar vond ik gelijkgestemden en groeide ik in mijn zelfvertrouwen. Er is voor iedereen een plek waar die zich thuis voelt, voor mij is dit nu voornamelijk bij Bi+ Nederland. Voor jou, lieve lezer, is er ook een plekje! Sluit je bijvoorbeeld aan bij een vereniging, een whatsappgroep, of volg mensen op social media die op jou lijken. Lees verhalen over bi+ of lhbti+ personages. Zoek dat stukje herkenning in je omgeving en je kan je wat minder alleen voelen. Als je er klaar voor bent, sluit je dan aan bij een groep mensen! Onthoud dat er altijd iemand op jou zit te wachten.
Helaas blijkt uit SCP onderzoek (december 2021) dat lesbische, homo en bi jongeren veel te maken krijgen met pesten en dat hun welzijn achterblijft op die van heteroseksuele jongeren. Daarbij worden biseksuele (bi+) jongeren vaker gepest in vergelijking met lesbische en homoseksuele jongeren. Het is van belang dat we ook aandacht hieraan besteden. In de documentaire erkennen mensen die dicht bij Maryana stonden dat haar coming-out haar kwetsbaarder maakte voor pestgedrag, dat het lastig was om voor je geaardheid uit te komen in het dorp waar zij was opgegroeid.
Ik ben verdrietig dat ik via deze documentaire leer over Maryana, dat ik haar niet had kunnen leren kennen op een Pride Walk of ergens bij een meetup. De documentaire benadrukt de impact die pesten heeft op een individu en ik hoop dat mensen er ook weer aan herinnerd worden dat – ook al wordt het online gezegd – er een persoon achter het instagramprofiel zit. Pas op met wat je zegt online, geef het aan als jij denkt dat iemand in jouw omgeving gepest wordt, en wees lief voor elkaar.
Kijk nu naar ‘Eindeloos gepest’ op 3Doc of op NPO Start, gemaakt in samenwerking met de nabestaanden en 113 zelfmoordpreventie.
