wat is bi+?
Ben je zelf bi+ of vraag je dit voor een vriend (x/v/m)? Lees dan hier meer over wat bi+ inhoudt. Voor meer inhoudelijke kennis en cijfers, switch hierboven de knop van bi+ mensen naar professionals.
Bi+ is een brede term voor iedereen die op meer dan één gender kan vallen. Je valt bijvoorbeeld op mannen én vrouwen. Of je valt op mensen, of op non-binaire mensen en vrouwen. Sommige mensen geven deze gevoelens een label als biseksueel, panseksueel of queer of meerdere labels tegelijk, maar veel bi+ mensen labelen zichzelf ook helemaal niet. Dat kan omdat ze bijvoorbeeld niet van hokjes houden. Je hoeft jezelf dus niet bi+ te noemen om bi+ te zijn.
1 miljoen bi+ mensen
Er zijn in Nederland 1 miljoen mensen met bi+ gevoelens en/of ervaringen. Jij bent dus niet alleen. Toch blijven bi+ mensen vaak onzichtbaar. Dit kunnen we uitleggen aan de hand van het onderstaande model over seksuele oriëntatie.
Seksuele oriëntatie bestaat uit drie onderdelen. Aantrekking gaat over tot wie je je aangetrokken voelt, romantisch en/of seksueel. Gedrag gaat over met wie je relaties hebt, wie je date, met wie je seks hebt. De laatste cirkel, identiteit/zelfbenoeming, gaat over de labels die je gebruikt om je gevoelens een naam te geven.
Voor mensen die op één gender vallen, bijvoorbeeld heteroseksuele of homoseksuele mensen, overlappen deze drie cirkels vaak. Een vrouw, die alleen op vrouwen valt (aantrekking), is in een relatie met een andere vrouw (gedrag) en noemt zichzelf lesbisch (identiteit). Dan overlappen alle cirkels. Bij een andere vrouw, die ook in een relatie met een vrouw zit, maar zichzelf panseksueel noemt en gevoelens heeft voor meerdere genders, overlappen deze cirkels niet volledig. Zo kan er een aanname gedaan worden op basis van haar relatie dat ze lesbisch is, terwijl ze niet alleen gevoelens heeft voor vrouwen. Een vrouw in een relatie met een andere vrouw kan dus lesbisch zijn, maar ook bi+.
Monoseksuele norm
Bi+ mensen vormen de grootste groep binnen de lhbti+ gemeenschap. Toch blijven veel bi+ mensen onzichtbaar en is er minder aandacht voor bi+ dan bijvoorbeeld homoseksualiteit. Dat is niet omdat bi+ mensen zelf liever onzichtbaar willen blijven, maar omdat bi+ oriëntaties onzichtbaar worden gemaakt of gehouden. Dit heet bi+ uitwissing (erasure).
Bi+ uitwissing wordt veroorzaakt door de monoseksuele norm in de maatschappij. Deze norm gaat er van uit dat mensen op één gender vallen. Je bent dus homo of hetero. Hierdoor worden bi+ oriëntaties niet altijd geloofd of serieus genomen.
Door de monoseksuele norm kan het moeilijk zijn voor bi+ mensen om open en zichtbaar te zijn. Zo zijn bi+ mensen veel minder open over hun seksuele oriëntatie dan lesbische en homoseksuele mensen. Soms is dat omdat bi+ mensen het niet relevant vinden om over hun oriëntatie te praten maar sommige bi+ mensen verbergen hun oriëntatie ook omdat ze weinig ruimte voelen om open te zijn en negatieve reacties willen voorkomen. Kan jij niet open zijn over je bi+ zijn, maar wil je wel met andere bi+ mensen praten? Sluit dan vooral aan bij één van onze online meetups. Hierin creëren we een veilige plek waar je open en vertrouwelijk met andere bi+ mensen kan praten. Of kijk op onze agenda voor andere activiteiten om bij aan te sluiten.
wat is bi+?
Bi+ is de overkoepelende term voor alle mensen met een seksuele oriëntatie gericht op meer dan één gender. Ofwel, bi+ mensen vallen op meer dan één gender. Bi+ is dus breder dan biseksualiteit, want onder bi+ vallen ook mensen die zich niet als biseksueel identificeren, maar bijvoorbeeld (ook) als panseksueel of queer. Van de bi+ mensen noemt 60% zich biseksueel, 17% zich panseksueel en 17% zich queer. 30% van de bi+ mensen gebruikt meerdere labels, afhankelijk van de context. Er zijn ook veel mensen die hun bi+ oriëntatie niet benoemen, bijvoorbeeld omdat zij niet van hokjes houden.
1 miljoen bi+ mensen
De groep mensen met bi+ ervaringen en/of gevoelens is behoorlijk groot: de verwachting is dat er in Nederland zo’n één miljoen bi+ personen zijn. Ongeveer 9% van de vrouwen en 5% van de mannen in Nederland voelt zich aangetrokken tot meer dan één gender (Van Lisdonk & Nikkelen, 2017). Hiermee vormen bi+ mensen de grootste groep binnen de lhbtiq+ gemeenschap.
de drie dimensies van seksuele oriëntatie
Seksuele oriëntatie bestaat namelijk uit drie dimensies: 1. seksuele en romantische aantrekking, 2. seksueel en relationeel gedrag en 3. identiteit.
Bij bi+ mensen vallen de drie dimensies van seksuele oriëntatie niet altijd samen. Bijvoorbeeld: een vrouw valt op alle genders, heeft een lange relatie met haar man en noemt zich heteroseksueel, omdat dat naar de buitenwereld toe makkelijker is. Iemands seksuele oriëntatie is dus niet af te lezen aan hun relatiestatus of het gender van iemands partner. Zo kan je er niet vanuit gaan dat een man en een vrouw in een relatie beide heteroseksueel zijn.
Seksuele oriëntatie, dus op wie je valt, is niet hetzelfde als hoe je je relaties wilt vormgeven. Juist bij bi+ mensen worden vaak aannames gedaan over hoe en met wie zij relaties hebben. Dit terwijl de bi+ groep heel divers is, ook in relatievormen.
monoseksuele norm
Bi+ mensen vormen de grootste groep binnen de lhbtiq+ gemeenschap. Toch is de aandacht voor en zichtbaarheid van bi+ veel kleiner dan bijvoorbeeld homoseksualiteit. Dat is niet omdat bi+ mensen zelf liever onzichtbaar willen blijven, maar omdat bi+ oriëntaties onzichtbaar worden gemaakt of gehouden. Dit heet bi+ uitwissing (erasure). Dit komt doordat er in de samenleving doorgaans sprake is van hetero/homo denken, waarbij monoseksualiteit, ofwel een seksuele oriëntatie gericht op één gender, de norm is. Dit heet de monoseksuele norm. Hierdoor worden bi+ oriëntaties ontkend, niet serieus genomen en onzichtbaar gehouden. Een bekend voorbeeld is de aanname dat een vrouw die eerst een relatie had met een man en daarna met een vrouw van een heteroseksuele oriëntatie naar een lesbische oriëntatie is veranderd, terwijl ze net zo goed altijd bi+ kan zijn geweest. (Maliepaard, 2018; Van Lisdonk, 2017).
Hierdoor kan het voor mensen met bi+ gevoelens en ervaringen moeilijker zijn om open en zichtbaar te zijn, wat ertoe leidt dat ze incorrect worden gezien als heteroseksueel, lesbisch of homoseksueel. Zo is er sprake van een vicieuze cirkel (Maliepaard, 2018; Van Lisdonk, 2017). Zo is 50% van de biseksuele mannen en 14% van de biseksuele vrouwen naar niemand open, tegenover 3% van de homoseksuele mannen en 2% van de lesbische vrouwen (Van Lisdonk & Kooiman, 2012). Er zijn verschillende redenen waarom bi+ mensen minder open zijn over hun seksuele oriëntatie dan homoseksuele en lesbische mensen. Sommige bi+ mensen vinden het niet relevant om over hun oriëntatie te praten, bijvoorbeeld omdat ze hun seksuele oriëntatie niet als identiteit zien of hun bi+ gevoelens weinig belangrijk vinden in hun dagelijks leven. Andere bi+ mensen verbergen hun oriëntatie omdat ze weinig ruimte voelen om open te zijn en negatieve reacties uit de omgeving willen voorkomen (Maliepaard, 2017).
Het verbergen van de seksuele oriëntatie uit angst heeft negatieve gevolgen voor de mentale gezondheid van bi+ mensen. Openheid over seksuele oriëntatie kan daarentegen zorgen voor een verbeterde mentale gezondheid, meer seksuele vrijheid en het gevoel bij een groep of gemeenschap te horen waar men steun kan vinden (Feinstein et al., 2020; Rostosky et al., 2010). Wanneer openheid leidt tot stigma, discriminatie en negatieve reacties, bijvoorbeeld van de partner of omgeving, kan openheid echter negatieve gevolgen hebben voor de mentale gezondheid van bi+ mensen. Openheid is dus niet voor alle bi+ mensen positief, mogelijk of belangrijk.
waarom is aandacht voor bi+ nodig?
Positieve aandacht voor bi+ in media, onderwijs en werk kan ervoor zorgen dat bi+ mensen minder worsteling hoeven te ervaren. Om stigma over bi+ te verminderen is het ook belangrijk dat overheden, kennisinstituten en lhbti+ organisaties kennis en informatie verspreiden over bi+ (Cense et al., 2021). Expliciete aandacht voor bi+ is hierbij nodig omdat aandacht voor lhbti+ in het algemeen niet betekent dat het ook over bi+ mensen gaat of dat zij zich aangesproken voelen, aangezien zij vaak andere ervaringen hebben dan bijvoorbeeld lesbische en homoseksuele mensen.
Vaak wordt gedacht dat inzet voor meer lhbti+ emancipatie en inclusie ook vanzelfsprekend positieve impact heeft voor bi+ mensen en hun inclusie. Maar dat is lang niet altijd het geval. Daarvoor is het namelijk nodig dat de inzet ook is gericht op het verminderen van de monoseksuele norm en bi+ fobie en het bevorderen van zichtbaarheid, erkenning, aandacht en ruimte voor bi+ mensen en thema’s.
Inzetten op bi+ inclusie is belangrijk op verschillende thema's, waaronder veiligheid, huiselijk en seksueel geweld, het werk, relatiediversiteit, media en zorgverlening.
Wil jij ook bi+ inclusiever te werk gaan? Kijk dan ook bij het aanbod van Bi+ Nederland voor workshops, advies en maatwerk.
factsheet
De belangrijkste feiten uit Nederlands onderzoek naar mensen die een seksuele oriëntatie hebben gericht op meer dan één gender, op een rij.
10 vragen over bi+
Handreiking lhbti+ emancipatie met antwoord op de belangrijkste vragen over bi+.
woordenlijst
Een overzicht van belangrijke woorden die te maken hebben met bi+ mensen en bi+ inclusie, met uitleg.
